Hooggevoelig
Wat is hooggevoeligheid / HSP?
Er zijn verschillende termen die gebruikt worden voor hooggevoeligheid, zoals hoogsensitiviteit en hypergevoelig. Helaas roepen deze termen bij sommigen negatieve gedachtes op, zoals aanstellerig gedrag, zweverig, overgevoelig en verlegen. Deze vooroordelen zijn niet terecht.
De Amerikaanse psychologe Elaine Aron heeft de term HSP (High Sensitive Person) in 1997 geïntroduceerd. Volgens haar kun je spreken van een hooggevoelig persoon (HSP) als er bij iemand van jongs af aan sprake is van een grondige manier van informatie verwerken, snelle overprikkeling, een bovenmatig empathisch vermogen en opvallend gevoelige zintuigen.
Eén op de vijf mensen is geboren met HSP
Hooggevoelige mensen zijn eerder moe, gevoeliger voor stress en raken gemakkelijker overprikkeld
Licht, geluid en emoties (van anderen) komen harder binnen
Hooggevoeligheid is aantoonbaar in de hersenen en is erkend als persoonlijkheidskenmerk
Je bent hooggevoelig, je kunt het niet worden
Je kunt over het algemeen zeggen dat hooggevoelige personen de informatie die ze te verwerken krijgen, grondiger en nauwkeuriger verwerken en dit door de zintuigen intenser wordt ervaren. Op dit moment wordt er vanuit gegaan dat hooggevoelige mensen een soort filter missen. Een filter waar normaal gesproken alle informatie uit de zintuigen doorheen gaat, voordat het wordt verwerkt door de hersenen. Dit kan op alle zintuigen van toepassing zijn. Dit betekent dat hooggevoeligen (HSP’s) niet altijd hetzelfde reageren op bepaalde zintuiglijke prikkels.
4 types hooggevoeligheid:
Bij hooggevoeligheid denken de meeste mensen aan rustige en introverte types. Dit beeld klopt niet helemaal. Ongeveer 70% van de hooggevoeligen is introvert en de meeste HSP’s zijn rustzoekers, maar er bestaan ook andere soorten:
1. Introverte rustzoekers; zijn graag op zichzelf en hebben regelmaat en routine nodig. De uitdaging voor deze groep is om zich niet helemaal af te zonderen, maar wel in contact te blijven met anderen.
2. Extraverte rustzoekers; deze hooggevoeligen zoeken rust op, maar halen wel energie uit prikkels. De uitdaging voor deze groep is om contact te blijven stimuleren, maar tegelijkertijd het herkennen en bewaken van lichamelijke grenzen, om overprikkeling te voorkomen.
3. Introverte sensatiezoekers; deze groep wil graag activiteiten ondernemen, maar niet in te grote sociale context. Ze houden van dagdromen of het uitpluizen van iets wat hun interesse heef. Bij deze groep hooggevoeligen is de uitdaging de balans te bewaren tussen voldoende prikkeling en voldoende tijd en ruimte voor de innerlijke wereld.
4. Extraverte sensatiezoekers; deze hooggevoeligen laden op door contact en uitdagingen. Hier is de uitdaging het bewaken van grenzen. Deze groep noemen we ook wel de High Sensation Seekers (HSS)
Hooggevoeligheid hoeft geen probleem te zijn als je er goed mee om weet te gaan, maar helaas hebben veel hooggevoeligen wel klachten. Wanneer je er niet voldoende bewust van bent is overprikkeling eerder een gewoonte dan een uitzondering, met mogelijk schadelijke gevolgen.
Wil je meer lezen over hooggevoeligheid en over de verschillende types? Lees dan verder over hooggevoeligheid bij volwassen en kinderen op de volgende pagina’s.